ZAMAN GAZETESÝ
|
|
ÝBRAHÝM KIBRIZLI
|
26.12.2005 PAZARTESÝ
|
Adil gelir daðýlýmý bir baþka bahara
Ekonomi yönetimlerini en çok zorlayan uygulamalarýn ilk sýrasýnda, büyüme ile gelir daðýlýmý arasýndaki iliþkinin kurulmasý geliyor.
Ancak, bu iliþkinin kurulmasýnda ekonomik tercihlerden çok iþ baþýndaki siyasi otoritenin siyasal tercihleri baskýn rol üstleniyor.
Siyasi otoritenin sosyal demokrat olmasý halinde gelir daðýlýmý, tersi durumunda ise büyüme aðýrlýklý politika uygulamalarý ekonomi yönetimine yön veren tercihler oluyor. Dolayýsýyla biri diðerine göre öncelikli tutuluyor. Ýþin esasý büyüme ile gelir daðýlýmý arasýndaki iliþkinin dengeli kurulmasý. Çünkü kurulamamasý halinde sorun iktisadi olmaktan çýkarak siyasi ve sosyal bir boyut kazanýyor. Diðer taraftan üst üste yaþanan iki ekonomik krizin aþýlmasý için bu sonuca katlanýlmasý kaçýnýlmaz bulunabilir. Hatta, krizlerden sonra ekonominin toparlanarak aralýksýz büyüme performansý yakalamasý ve bu olumlu trendin önümüzdeki dönemlerde de ayný temposunu koruma eðilimi bu topyekün özverinin neticesinde saðlandý tezi ile güçlendirilebilir. Gayri Safi Yurtiçi Hasýla (GSYÝH/1987 =100) parasal ve oransal (%) artýþ rakamlarý da bu tezi hiç tereddütsüz destekliyor.
|
|
Milyar YTL |
% Artýþ |
|
2000
|
118.789,1 |
- |
|
2001
|
109.885,3 |
- 7,5 |
|
2002
|
118.612,3 |
7,9 |
|
2003
|
125.485,2 |
5,8 |
|
2004
|
136.692,6 |
8,9 |
|
2005 (Tah.)
|
144.894,1 |
6,0 |
|
2006 (Pr.)
|
152.138,9 |
5,0 |
|
(Kaynak: Hazine Müsteþarlýðý)
|
2000 Aralýk ve 2001 Þubat krizleri sonrasýnda gözlenen üretimde verimlilik artýþýnýn ekonomik büyümeyi tetiklediði, buna karþýlýk bu büyümenin çalýþanlarýn ve iþsizlerin ücret ve sosyal konumlarýný iyileþtirmeye yansýmanýn gerisinde kaldýðý gözleniyor. Bu yaklaþýmý doðrulamak için gelir daðýlýmýndaki dengesizliði en doðru veren gösterge olan Gini katsayýsýna bakýlmasý gerekiyor. Çünkü Gini katsayýsýnýn, sýfýr deðerinden uzaklaþmasý gelir daðýlýmýndaki adaletsizliðin arttýðýný, sýfýra yaklaþmasý ise azaldýðýný ortaya koyuyor.
|
|
Reel ücret
|
% Artýþ
|
Verimlilik
|
% Artýþ
|
Ýþsizlik (%)
|
|
2000
|
110,2
|
1,6
|
114,5
|
8,8
|
-
|
|
2001
|
94,6
|
-14,2
|
113,1
|
-1,2
|
8,4
|
|
2002
|
87,8
|
- 7,2
|
124,6
|
10,2
|
10,3
|
|
2003
|
82,3
|
- 6,3
|
133,8
|
7,4
|
10,5
|
|
2004
|
83,4
|
1,3
|
144,8
|
8,2
|
10,3
|
|
2005
|
83,8
|
0,5
|
150,9
|
4,2
|
10,1
|
|
(Kaynak: Hazine Müsteþarlýðý/2005 Ocak-Temmuz)
|
2000 Aralýk ve 2001 Þubat krizleri sonrasýnda gözlenen üretimde verimlilik artýþýnýn ekonomik büyümeyi tetiklediði, buna karþýlýk bu büyümenin çalýþanlarýn ve iþsizlerin ücret ve sosyal konumlarýný iyileþtirmeye yansýmanýn gerisinde kaldýðý gözleniyor. Bu yaklaþýmý doðrulamak için gelir daðýlýmýndaki dengesizliði en doðru veren gösterge olan Gini katsayýsýna bakýlmasý gerekiyor. Çünkü Gini katsayýsýnýn, sýfýr deðerinden uzaklaþmasý gelir daðýlýmýndaki adaletsizliðin arttýðýný, sýfýra yaklaþmasý ise azaldýðýný ortaya koyuyor.
|
|
Gini katsayýsý (%)
|
En düþük % 20
|
En yüksek % 20
|
|
ABD
|
40,8
|
5,4
|
45,8
|
|
Japonya
|
24,9
|
7,7
|
35,7
|
|
Almanya
|
28,3
|
8,5
|
36,9
|
|
Ýtalya
|
36,0
|
6,5
|
42,0
|
|
Polonya
|
31,6
|
7,3
|
42,5
|
|
Portekiz
|
38,5
|
5,8
|
45,9
|
|
Yunanistan
|
35,4
|
7,1
|
43,6
|
|
Türkiye
|
42,0
|
5,3
|
50,1
|
|
(Kaynak: DÝE, Türkiye Ýstatistik Yýllýðý 2004)
|
Türkiye'nin Gini katsayýsýnýn diðer ülkelerle karþýlaþtýrmasý, Türkiye'deki gelir daðýlýmýnýn ne derecede bozuk olduðunu kanýtlama bakýmýndan net bilgi veriyor...
Enflasyon düþüyor. Ekonomi büyüyor. Bunlar kuþkusuz çok olumlu geliþmeler. Ancak, bu iyileþmelerin sonuçlarýnýn topluma yansýmadýðý da bir gerçek. Zaten, sýkýntýnýn kaynaðý da burada yatýyor. Bu sýkýntýya, kamunun harcama ve vergi toplama politikasýndaki olumsuz deðiþimin yol açtýðý artýk kabul edilmeli. Çözümü ise kamu harcamalarý içerisindeki sosyal nitelikli harcamalarýn payýnýn yükseltilmesi ve toplam vergi gelirleri içindeki harcamalar üzerinden alýnan vergilerin payýnýn düþürülmesine baðlý.
22.12.2005
e-posta adresi:i.kibrizli@zaman.com.tr
|
Ãœye Ol